Dyslexie is een specifiek lees- en/ of spellingprobleem dat kinderen hebben op woordniveau. Lees- en/ of spellingproblemen komen veel voor. Bijna 10% van de kinderen binnen het reguliere basisonderwijs ondervindt lees- en/ of spellingproblemen. Van deze groep kinderen heeft ruim 4% ook daadwerkelijk dyslexie. Dyslexie kan vanaf eind groep 4 gediagnosticeerd worden door een GZ-psycholoog of een orthopedagogisch generalist. Deze dyslexieverklaring heeft een levenslange geldigheidsduur. De oorzaak van dyslexie ligt in het fonologisch bewustzijn. Fonologie is de leer van de klanken of zogenoemd de letters. Een onderdeel van de taalontwikkeling is de ontwikkeling van de fonologie. In groep 1 en met name in groep 2 kunnen er al problemen gesignaleerd worden door ouders of leerkracht. Hoe weet je of een kind last heeft van lees- en/ of spellingproblemen?

  • Kinderen hebben een laag fonologisch bewustzijn;
  • Kinderen hebben een laag fonemisch bewustzijn (o.a. moeite met rijmen en/ of het hakken en plakken van woorden);
  • Kinderen hebben weinig interesse voor geschreven letters;
  • Kinderen ondervinden problemen ten aanzien van de oproepbaarheid van taalkennis;
  • Kinderen hebben problemen met de informatieverwerking, vooral als daarbij een hoog tempo wordt gevraagd;
  • Kinderen hebben moeite met automatiseren (het aanleren van de kleuren of het onthouden van namen);
  • Kinderen hebben moeite om letters (visuele code) snel om te zetten in klanken (auditieve code).

Daarnaast is een hele belangrijke risicofactor erfelijkheid; zijn er in de familie ook mensen met lees- en spellingproblemen. En hoe is de taalontwikkeling verlopen? Is men bijvoorbeeld laat gaan praten en zijn er mogelijk ook articulatieproblemen? Van belang is om kinderen jong in aanraking te laten komen met letters, dit kunnen ouders al stimuleren door voor te lezen. Zo leren kinderen dat de “tekens” op een bladzijde als een verhaal kunnen worden gelezen. Op school wordt steeds meer spelenderwijs letters aangeboden bijvoorbeeld in de vorm van een letterkastje. Wanneer kinderen die lees- en/ of spellingproblemen hebben tijdig worden geholpen en op een juiste manier begeleid worden door een deskundige kunnen deze problemen minder worden en kan het lees- en schrijfproces vloeiender verlopen en wellicht uiteindelijk geheel zonder problemen. Bij de groep kinderen met dyslexie is dit niet het geval, de vooruitgang is nauwelijks waarneembaar en gaat maar mondjesmaat. De problemen op het gebied van lezen en de spelling zijn zeer hardnekkig. Kinderen met lees- en/ of spellingproblemen ondervinden vaak meer problemen, deze zijn vaak gerelateerd aan taal en aan het werkgeheugen. Problemen die kunnen voorkomen zijn:

  • Moeite met de taal;
  • Moeite met begrijpend lezen;
  • Moeite met rekenen;
  • Moeite met andere vakken, zoals geschiedenis, topografie enz.
  • Daarnaast kunnen er ook problemen voorkomen die gericht zijn op het innerlijke kind, hierbij kunt u denken aan de eigenwaarde en het zelfvertrouwen.

Interventie door een logopedist die tevens een dyslexiedeskundige is kan uitkomst bieden. Zij kan naast de CITO toetsen onderzoeken afnemen gericht op de spelling, het lezen en de taal om de problemen verder uit te diepen en te adviseren in de juiste behandelmethode. Hierbij is de samenwerking met de leerkracht en/ of de intern begeleider van de school onontbeerlijk. In groep 2 kan er een dyslexiescreening bij kinderen worden afgenomen. Dit is sterk aan te bevelen. Kinderen kunnen op basis van de uitkomst of in overleg een voorschottraining ontvangen. Aangetoond is dat kinderen die deze voorschottraining ontvangen de eerste twee jaar vanaf groep 3 beter lezen, spellen en begrijpend lezen.